Teamwork in de klas

7156

Hoe zorg je ervoor dat jouw groep werkt als een team? Kees van Overveld geeft hiervoor handreikingen in zijn boek “Groepsplan Gedrag, planmatig werken aan passend onderwijs”.

image

 

De eerste weken van het nieuwe schooljaar zijn heel belangrijk in het groepsvormingsproces. Van Overveld beschrijft de fasen in dit proces, en de onderwijsbehoeften tijdens die fasen. Ook geeft hij voorbeelden van groepsactiviteiten die je kunt inzetten om de verschillende stadia goed te doorlopen.

image

image
Credits: Bruce W. Tuckman

 

Forming
Eerste week, eerste weken van het schooljaar
In deze fase maken leerlingen (opnieuw) kennis met elkaar en oriënteren zij zich op hoe alles werkt. De leerlingen hebben een leerkracht nodig die hen met elkaar in gesprek brengt, die hen helpt bij hun oriëntatie en vooral een leerkracht die ieder kind het gevoel geeft erbij te horen. Voorbeeld activiteiten: voorwerpen mee laten nemen en erover laten vertellen, een website van de klas inrichten of samen een naam verzinnen voor de groep.

Storming
Tot aan de herfstvakantie
Storming is de fase van de sociale strijd. Wie krijgt de hoogste plek in de hiërarchie? Wie is de informele leider, wie de meeloper, de clown of de muurbloem? De leerlingen hebben een leerkracht nodig die hulp biedt bij het bepalen van ieders positie in de groep, die aandacht besteedt aan het omgaan met conflicten en een leerkracht die de groep ondersteunt bij het respecteren van elkaar. Voorbeeld activiteiten: introductie coöperatief leren, evalueren groepsactiviteiten, praten over begrip en respect en opdrachten met wisselend leiderschap.

Norming
Eerste week, weken van het schooljaar
In deze fase gaat het om de normen, regels en gedragsverwachtingen. Wat mag wel en wat niet? Het gaat om de algemene schoolregels en die in de eigen klas. Leerlingen hebben in deze fase een leerkracht nodig die duidelijk en consequent is, die regels en gedragsverwachtingen expliciteert en die zorgt voor een veilige en voorspelbare leer- en leefomgeving. Voorbeeld activiteiten: samen gouden regels opstellen voor de klas, morele dilemma’s bespreken of praten over straf en beloning.

Performing
Na de herfstvakantie
In de performingsfase staan de rollen vast, zijn de onderlinge verhoudingen in balans en kan de groep positief en in rust met elkaar aan het werk. Leerlingen hebben in deze fase een leerkracht nodig die het prettige leerklimaat versterkt, die uitnodigt tot samenwerking en die in de lessen aansluit bij de interesses en talenten van leerlingen. Voorbeeld activiteiten: werken aan projecten, optredens organiseren, excursies, een film maken etc.

Adjourning
Mei, juni
Het einde van het schooljaar is in zicht. Voor groep 8 betekent dit afscheid van elkaar nemen, ergens anders opnieuw starten. Soms gaan leerlingen in deze fase meer op elkaar vitten “afscheid nemen wordt gemakkelijker als het verleden minder aantrekkelijk lijkt”. Of de leerlingen gaan juist meer ondernemen in groepjes om daarmee het afscheid uit te stellen. Leerlingen hebben in deze fase een leerkracht nodig die hen voorbereidt op het naderend afscheid en die ervoor zorgt dat de sfeer goed blijft tot aan het eind van het jaar. Voorbeeld activiteiten: een jaarboek maken met goede herinneringen, gevoelens rond afscheid bespreken, musical, sportdag etc.

Lees het boek “Groepsplan Gedrag” voor meer achtergrondinformatie en voorbeelden. Het is een bijzonder goed leesbaar en praktisch boek dat inzicht geeft in groepsdynamieken. Een leerkracht heeft veel invloed op het gedrag van zijn leerlingen. Door de juiste acties te ondernemen kan hij zorgen voor een positief pedagogisch klimaat.


Comments are closed.