KiVa, een leuke school zonder pesten

2986

Mensen die gepest zijn, dragen dat hun hele leven mee. “Soms, op onvoorspelbare momenten, komt die onrust en angst naar boven en schieten beelden voorbij van lachende, harde gezichten. Voor je gevoel sta je er helemaal alleen voor en de anderen om je heen vormen een cirkel van dreiging en uitsluiting…”

KiVa is een programma dat scholen helpt om pesten te voorkomen en op te lossen. De nadruk ligt hierbij op de rol van de hele groep.

Vanuit Finland overgewaaid, blijkt KiVa ook succesvol te zijn in Nederland. De Rijksuniversiteit Groningen onderzocht het effect van deze aanpak en concludeerde dat het pesten op KiVa-scholen met meer dan de helft afneemt.

KiVa maakt onderwijspersoneel vaardiger om groepsprocessen positief te beïnvloeden. De leerkrachten krijgen een training om zelf KiValessen te geven in de eigen klas. De methode is gericht op de groepen 5 tot en met 8 van het basisonderwijs en wordt, in dit schooljaar, uitgebreid met een programma voor de onderbouw. Het voorkomen van pesten staat voorop.

KiVa staat voor de Finse zin: “Een leuke school zonder pesten.” Het is een systemische aanpak. Iedereen in de groep heeft een rol in het geheel. Dus iedereen kan ook bijdragen aan het voorkomen en oplossen van pesten. De rollen zijn: pester, meeloper, versterker, assistent, slachtoffer, verdediger en buitenstaander en rollen kunnen wisselen per situatie.

Het programma werkt met 10 thema’s, met per thema meerdere lessen. Thema’s zijn bijvoorbeeld: groepsdruk, communicatie, respect, herkennen, oplossen en voorkomen van pesten. Elk thema wordt afgesloten met een gedragsregel en de 10 regels samen vormen het KiVa-contract. Door activerende oefeningen, rollenspellen, groepswerk en discussies is de betrokkenheid van alle leerlingen tijdens de lessen groot.

Wanneer er toch gepest wordt, start de “steungroepaanpak”. Het KiVa-team van de school, vaak twee leerkrachten en de intern begeleider, maakt het pesten allereerst bespreekbaar in de groep en zoekt samen met de groep een oplossing. Daarnaast kan dit team een steungroep samenstellen, die bestaat uit de pester, vrienden van het slachtoffer en neutrale klasgenoten. Deze groep gaat concreet iets voor de gepeste leerling doen, zoals helpen bij het huiswerk of samen spelen op het plein. Na een week vindt een evaluatie plaats met het KiVa-team en de steungroep. De insteek is dat iedereen in de steungroep een positieve bijdrage levert.

Zoals hierboven aangegeven is bewezen door onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen dat het pesten sterk afneemt op KiVa-scholen en dat kinderen meer inzicht krijgen in groepsprocessen en hun eigen rol daarin. Naar mijn idee is dit een mooi voorbeeld van het verbeteren van het onderwijs en het sociale en pedagogische klimaat door gerichte interventies en nauwe samenwerking tussen de wetenschap en de onderwijspraktijk.

Kijk voor meer informatie op www.kivaschool.nl


Comments are closed.